مترجم: سهیلا حاجی‏زاده




 

دامنه علم شیمی در زمینه‌های نظری و عملی فوق‌العاده گسترش حاصل کرد و نقش‏های حساس را در زندگی انسان به عهده گرفت. بطوری که امروزه میزان برخورداری هر جامعه از تکنولوژی شیمیایی ، معیار قدرت و ثروت و رفاه آن جامعه محسوب شده و بصورت جزئی از فلسفه زندگی در آمده است.
در این بخش شما را با برخی از اصطلاحات رایج در علم شیمی آشنا خواهیم کرد.
بوتانول: یک ترکیب آلی بوده که شامل چهار اتم کربن بوده که توسط پیوندهای یگانه و یک الکل یا گروه هیدروکسیل متصل به همدیگر می‏باشند.
کاتالیزگر: ماده‏ای بوده که هنگامی که به یک واکنش شیمیایی افزوده می‏شود، باعث افزایش سرعت واکنش بدون شرکت در آن واکنش می‏گردد.
دانه‏های زنجیر: توانای یک عنصر به منظور تشکیل مجموعه‏ای از پیوندهای کوالانسی با خود و زنجیره‏های طویل ایجاد شده، به عنوان دانه‏های زنجیر شناخته می‏شود.
انرژی شبکه: مقدار انرژی مورد نیاز برای جداسازی یون‏های تشکیل دهنده‏ی یک جامد یونی را انرژی شبکه می‏نامند.
ترک خوردگی حرارتی: فرایندی که در آن مولکول‏های آلی با ساختار پیچیده توسط حرارت‏دهی آن‏ها در غیاب اکسیژن اتمسفری، تحت تاثیر یک کاتالیزور به اشکال ساده تر شکسته می‏شوند.
عملکرد: این اصطلاح اغلب به عنوان بازده واکنش یا عملکرد واکنش نامیده می‏شود. مقدار واقعی یک محصول تولید شده در هر واکنش شیمیایی، عملکرد نامیده می‏شود.
ایترییم: یک عنصر خاکی کمیاب متعلق به سری لانتانید جدول تناوبی می باشد. عدد اتمی آن 70 بوده و نماد شیمیایی آن Yb می‏باشد.
ایتریوم: یک فلز واسطه بوده که متعلق به گروه 3 جدول تناوبی می باشد. از نظر شیمیایی با حرف Y نشان داده می شود. عدد اتمی آن 39 می باشد.
قانون زایتسف: مطابق با این قانون، هنگامی که تعدادی از آلکن‏ها به واسطه‏ی هالوژن‏زایی ایجاد شده ناشی از یک واکنش حذف تشکیل می‏شود، آلکنی که پایدارتر است محصول اصلی واکنش می‏باشد.
زئولیت: یک ماده‏ی جامد و معدنی با منافذ متعدد بر روی سطح آن می‏باشد. به واسطه‏ی این منافذ، دارای قدرت جذب بالا بوده و از نظر تجاری به عنوان جاذب مورد استفاده قرار می‏گیرند.
واکنش مرتبه‏ی صفر: یک نوع واکنش شیمیایی بوده که وابسته به غلظت واکنش نیست.
انرژی نقطه‏ی صفر: حداقل انرژی موجود توسط یک اتم در حالت پایه‏ی آن می‏باشد. این انرژی می‏تواند به عنوان مقدار انرژی که در خلاء موجود است نیز تعریف شود.
فلز روی: یک ماده‏ی فلزی، براق، سفید مایل به آبی می‏باشد. این فلز اولین عضو از گروه 12 جدول تناوبی می باشد. عدد اتمی روی 30 بوده و توسط نماد Zn نشان داده شده است.
زیرکونیوم: این عنصر یک فلز واسطه با رنگ سفید مایل به خاکستری می‏باشد. این فلز مقاومت زیادی به خوردگی داشته و بنابراین در آلیاژهای مختلف مورد استفاده شود.
منطقه‏ی پالایش: یک روش مورد استفاده برای تصفیه‏ی مواد بوده که نیاز به مقدار بالایی از خلوص دارد. برای این هدف، یک ناحیه‏ی مذاب محدود در امتداد طول جامد حرکت کرده و ناخالصی های موجود در منطقه‏ی مذاب را جمع کرده و سپس به انتهای نوار حمل می‏کند.
زیتریون: زیتریون یک ترکیب شیمیایی بوده که بار خالص آن صفر است و از این رو از نظر الکتریکی خنثی می‏باشد. اما برخی بارهای مثبت و منفی در آن به واسطه ی بار قراردادی، با توجه به بارهای جزئی اتم‏های تشکیل دهنده‏ی آن وجود دارد.
اسید سه تایی: یک ماده‏ی اسیدی که شامل سه عنصر مختلف می‏باشد. معمولا، این اسید حاوی یک اتم هیدروژن، یک اتم اکسیژن و یک غیر فلز می‏باشد.
ترکیب سه تایی: یک ترکیب شیمیایی بوده که از سه عنصر مختلف ساخته شده است.
چهار ظلعی: شکل یک مولکول که در آن یک اتم در مرکز با چهار اتم قرار گرفته در چهار راس یک چهار ظلعی پیوند خورده است.